Budynek Komunalnej Kasy Oszczędności w Chorzowie to nie tylko architektoniczna perełka, ale również ważny element dziedzictwa kulturowego regionu. Zlokalizowany przy ulicy Zjednoczenia, gmach stanowi jeden z najważniejszych przykładów funkcjonalizmu w architekturze międzywojennej na Śląsku.
Historia Budynku Komunalnej Kasy Oszczędności w Chorzowie
W 1935 roku władze miasta Chorzów podjęły decyzję o budowie nowego gmachu, który miał służyć jako siedziba Komunalnej Kasy Oszczędności. Konkurs na projekt architektoniczny przyciągnął wiele propozycji, ale ostatecznie to prace inżyniera Stanisława Tabeńskiego z Katowic zostały wybrane. Budowa rozpoczęła się w tym samym roku i zakończyła 1 czerwca 1937 roku. Warto zauważyć, że inwestycja kosztowała 1,25 mln złotych i została pokryta ze środków własnych Komunalnej Kasy Oszczędności.
W okresie międzywojennym, gmach stał się symbolem nowoczesności i dynamiki rozwijającego się miasta. Po II wojnie światowej, budynek służył różnym instytucjom finansowym, w tym oddziałowi Narodowego Banku Polskiego oraz placówce banku ING. W latach 90. XX wieku, budynek przeszedł pierwszą gruntowną renowację, która przywróciła mu dawny blask i funkcjonalność.
W XXI wieku, gmach stał się przedmiotem zainteresowania historyków i architektów, którzy docenili jego wyjątkowe cechy i znaczenie dla dziedzictwa kulturowego regionu. W 2010 roku, budynek został wpisany do rejestru zabytków, co dodatkowo podkreśliło jego historyczną wartość. Obecnie, gmach jest jednym z najważniejszych punktów na mapie turystycznej Chorzowa i całego województwa śląskiego, przyciągając zarówno miłośników architektury, jak i historii.
Sekrety konstrukcji: Architektura budynku
Gmach w Chorzowie to doskonały przykład funkcjonalizmu, zbudowany w oparciu o szkieletową stalową konstrukcję wypełnioną cegłą dziurawką. Składa się z dwóch głównych brył: niższej, żelbetowej, która pierwotnie mieściła salę z kasami bankowymi, oraz wyższej, stalowej, zawierającej mieszkania o wysokim standardzie. Co ciekawe, budynek jest wyposażony w aż 320 okien i 340 drzwi, co świadczy o jego rozbudowanej strukturze i funkcjonalności.
Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów architektonicznych jest jego fasada, która łączy w sobie elementy modernizmu z detalem art déco. Fasada jest bogato zdobiona, z wykorzystaniem różnych materiałów, takich jak kamień, stal i szkło. Wnętrze budynku również nie pozostaje w tyle, z zachowanymi oryginalnymi elementami, takimi jak klatki schodowe, balustrady i podłogi z terakoty.
Wysokość budynku wynosi 52 metry, co sprawia, że jest jednym z najwyższych budynków mieszkalnych dwudziestolecia międzywojennego w Polsce. Jego konstrukcja była na tyle nowatorska, że wykorzystano w niej technologie, które w tamtym czasie były rzadkością, takie jak centralne ogrzewanie i winda.
Warto również zauważyć, że budynek został zaprojektowany z myślą o maksymalnym wykorzystaniu przestrzeni i światła. Dlatego też, pomimo swojej imponującej wysokości, gmach nie przytłacza swoją masą, a wręcz przeciwnie, stanowi harmonijny element krajobrazu miejskiego. Wszystko to sprawia, że architektura tego gmachu jest fascynującym połączeniem funkcjonalności, estetyki i innowacyjności.
Znaczenie i dziedzictwo
Budynek Komunalnej Kasy Oszczędności w Chorzowie nie jest tylko architektoniczną perełką, ale również ważnym elementem dziedzictwa kulturowego regionu. Jest jednym z trzech najwyższych budynków mieszkalnych dwudziestolecia międzywojennego w Polsce i ostatnim zrealizowanym wieżowcem na Górnym Śląsku za czasów II Rzeczypospolitej. Jego wpis do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego podkreśla jego znaczenie dla historii i kultury regionu.
Mało znane fakty o gmachu
W 2014 roku budynek przeszedł gruntowną renowację, podczas której przywrócono pierwotną kolorystykę elewacji. Ale to nie jedyna ciekawostka związana z tym gmachem. Od kwietnia 2015 roku, w dawnych pomieszczeniach bankowych funkcjonuje sklep z odzieżą używaną, co pokazuje, jak różnorodne mogą być zastosowania historycznych budynków. Co więcej, na pierwszym piętrze budynku mieściły się kiedyś zbiory Muzeum w Chorzowie, co dodaje kolejny wymiar do jego bogatej historii. Nie można też zapomnieć o napisie na parterze budynku: “PAŃSTWU NA CHWAŁĘ / MIASTU NA POŻYTEK / PRACĄ I OSZCZĘDNOŚCIĄ OBYWATELI MIASTA CHORZOWA / W PIĘTNASTĄ ROCZNICĘ POWROTU ŚLĄSKA DO OJCZYZNY / GMACH TEN WYBUDOWANO”, który podkreśla jego znaczenie dla społeczności lokalnej i narodowej.
Podsumowanie
Budynek Komunalnej Kasy Oszczędności w Chorzowie to nie tylko architektoniczny skarb, ale również świadectwo historii i kultury regionu. Jego znaczenie dla Chorzowa i całego Śląska jest nie do przecenienia. Od jego powstania w okresie międzywojennym, przez różne etapy użytkowania, aż po dzisiejsze dni, gmach pozostaje żywym symbolem dziedzictwa i tożsamości Śląska. Jego adaptacyjność i różnorodność funkcji, od instytucji finansowej po sklep z odzieżą używaną i muzeum, pokazują, jak ważne jest dla społeczności zachowanie i pielęgnowanie takich obiektów. To miejsce, które każdy miłośnik architektury i historii powinien odwiedzić, aby poczuć ducha czasów, które ukształtowały to wyjątkowe miejsce.